تاثیر موسیقی بر روی انسان

نام و نام خانوادگي نويسنده  (هدا  نعیمی تاجدار)

وابستگی سازمانی نویسنده (جهاد دانشگاهی مشهد _ فرهنگسرا )

آدرس پست الكترونيك نويسنده (hodanaimitajdar@yahoo.com )

چکیده

موسیقی زبان و نیاز روح است. از آنجایی که تاثیر موسیقی بر زندگی و شخصیت افراد مشهود است، بر آن شدیم که این مقاله را ارائه دهیم. در بخش اول تاثیر موسیقی بر مغز انسان را بیان کرده و سپس بر حسب تاثیرات متفاوتی که موسیقی بر انسان دارد،  به مبحث شخصیت شناسی از نوع موسیقی مورد علاقه پرداخته ایم.  کودکی دوران بسیار مهم در شکل گیری شخصیت افراد می باشد، لذا تاثیر موسیقی نیز در این دوران مورد مطالعه قرار گرفته است. به طور کلی تاثیر موسیقی بر زندگی افراد و در انتها، نتایج تحقیقی جدید که در رابطه با موسیقی و واکنش رفتاری فرد است را مورد بحث و بررسی قرار داده ایم.

واژگان كليدي: تاثیر موسیقی بر مغز، شخصیت شناسی، موسیقی و کودکی

مقدمه

دکتر آلفرد توماتیس[1]]3[ از سال ۱۹۵۰ شروع به تحقیق راجع به تاثیرات موسیقی روی انسان كرد.
او معتقد بود كه موسیقی با قدرت نفوذی كه در احساسات آدمی ‌دارد می‌تواند روی سلامتی انسان تاثیرات مثبت داشته باشد. از آن زمان استفاده از اصوات و آهنگ‌ها برای درمان بیماری‌های مختلف به‌کار می‌رفته است. سیر استعمال موسیقی در قرن بیستم به‌صورت جدی‌تر مورد توجه قرار گرفت و تکامل بیشتری یافت و انجمن‌های متعددی در این زمینه آغاز به‌کار کردند. اولین برنامه آموزش موسیقی‌درمانی در جهان در سال ۱۹۴۴ در دانشگاه میشیگان آغاز شد. شروع فعالیت انجمن‌های موسیقی‌درمانی از سال ۱۹۵۰ بود و بعد از آن در ۱۹۷۱ انجمن موسیقی‌درمانی آمریکا یا AAMT آغاز به‌کار کرد. در ۱۹۸۵ فدراسیون جهانی موسیقی‌درمانی به ثبت رسید.

امروزه جای هیچ شك و تردیدی باقی نمانده كه موسیقی توانایی‌های زیر را داراست:  تقویت حافظه انسان، كمك به برگرداندن سلامتی به انسان در هر شرایطی، كمك به عملكرد یكپارچه مغز انسان برای بهره‌گیری بهتر، كمك به حل نارسایی‌های گفتاری و شنیداری، كمك به حل بیماری‌های روحی و رفتاری، تقویت قدرت درك انسان هنگامی‌كه با دریافت بصری توام باشد، كمك به رشد بهتر جنین در شكم مادر و…

متخصصین فیزیك و پزشكی امروزه معتقدند، هنگامی‌كه بیدار نیستیم و در خوابیم یا حتی در وقتی كه به‌ دلیلی در كما قرارداریم، موسیقی به دلیل ارتعاشات خودش می‌‌تواند در اعماق سلول‌های بدن ما نفوذ كند و اثراتی را كه لازم است، روی بدن بگذارد.

1.تاثیر موسیقی بر مغز انسان

موسیقی کاملاً مانند اخبار می‌تواند بر فعالیت‌های مغز تاثیر گذارد. موسیقی حاوی انرژی است که علاوه بر تحریک مغز می‌تواند بر تمام اعضای بدن تاثیر گذارد. اما برخی از انواع موسیقی در ایجاد تحریکات مغزی کمتر تاثیر دارند یا به‌ کلی بی‌اثرند. دلیل این امر را می‌توان به ساختار پیچیده مغز و تنوع علایق و رفتارهای انسان نسبت داد. در موسیقی ساختار مغزی انسان مشخص می‌کند که کدام نوع موسیقی می‌تواند فعالیت‌های مضر بیولوژیکی انسان را کاهش دهد، به دلیل ساختار پیچیده مغز انسان، یک نوع خاص از موسیقی نمی‌تواند در تمام افراد تاثیر مشابهی داشته باشد. در بسیاری از انسان‌ها موسیقی آرام می‌تواند در ایجاد آرامش موثر باشد اما در بسیاری دیگر موسیقی تند موثرتر است. موسیقی بر مغز و سیستم عصبی و عضلانی فرد اثر می‌گذارد که نتیجه این تاثیر به‌وجود آمدن حرکات موزون یا رقص است. در بسیاری از مردم این پدیده رخ نمی‌دهد؛ چراکه بین سیستم بدنی آنها و موسیقی در حال پخش ارتباط به‌وجود نمی‌آید.

موسیقی در ایجاد هماهنگی بین فعالیت‌های دو نیم‌کره مغز موثر است، همچنین با ایجاد این هماهنگی می‌تواند در درمان لکنت زبان به‌کار رود، لذا پخش و اجرای موسیقی در کودکان میتواند بسیار مفید واقع شود.

در مغز انسان مرکزی برای دریافت موسیقی وجود دارد که درست در پشت پیشانی قرار دارد، و از قضا این همان نقطه ای است که وظیفه یادگیری و ابراز احساسات انسان را نیز بر عهده دارد. به همین دلیل بین موسیقی، یادگیری، و کنترل و ابراز احساسات رابطه مستقیمی وجود دارد.

دانشمندان دانشگاه دارتموث در نیوهمپشایر [2]در این باره می گویند: علت تکرار شدن ناخودآگاه برخی قطعات موسیقی در ذهن انسان به ناحیه ای در قشر جلویی مغز باز می گردد. این ناحیه از مغز مسوول یادآوری قطعات موسیقی است که فرد در گذشته شنیده و با ناحیه گیجگاهی در ارتباط است. ناحیه گیجگاهی نیز خود وظیفه پردازش صداهای اولیه و ساده، استدلال و همچنین یادآوری خاطرات را بر عهده دارد و حالا باید بدانیم که چه موسیقی در مغز ما ایجاد آرامش و در جسم ما نوید درمان می دهد و چه نوع موسیقی منجر به استرس و در نتیجه بیماری می گردد.

1-1توانایی عجیب مغز انسان در برقراری ارتباط بین رنگ و موسیقی

محققان آمریکایی اظهار داشتند که هنگام گوش کردن به موسیقی مغز انسان طوری سیمکشی شده که برحسب احساسی که ملودی ها ایجاد می کند، ارتباطی بین رنگ – موسیقی قائل می شود. به گزارش مهر، استفن پالمر دانشمند بینایی دانشگاه کالیفرنیا]4[ برکلی و همکارانش در تحقیقاتی که در دو کشور آمریکا و مکزیک انجام شده به این نتیجه رسیدند که مردم در هر دو کشور قطعات مشابهی از موسیقی کلاسیک ارکستری را به یک رنگ خاص نسبت می دهند. این نتایج بدان معنا است که وقتی صحبت موسیقی و رنگ به میان می آید، انسانها دارای پالتهای احساسی مشترکی هستند که به نظر می رسد نوعی ذاتی است از مرزهای فرهنگی فراتر رفته است.
پالمر طی یک بیانیه اظهار داشت: نتایج این تحقیقات به طور قابل ملاحظه ای در میان تمام فرهنگها و افراد قوی و مستمر است و به وضوح نشان می دهد نقشی که احساسات در مغز ایفا می کند چقدر قوی است؛ این نقش در گوش کردن به موسیقی و مشاهده رنگها نیز به وضوح دیده می شود. پالمر و همکارانش با استفاده از یک پالتی که دربرگیرنده 37 رنگ مختلف بود، به این نتیجه رسیدند که مردم بیشتر تمایل دارند موسیقی هایی با ریتم سریع را به رنگهای روشنتر و زنده تر نسبت بدهند اما رنگهای تیره بیشتر به موسیقی هایی نسبت داده می شوند که در گام مینور هستند. مردم اغلب قطعه موسیقی “Flute Concerto No. 1″موتزارت در گام جی ماژور را به رنگ زرد و نارنجی روشن نسبت داده اند درحالی که Requiem در گام دی مینور بیشتر به رنگهای تاریک، طوسی، آبی فام نسبت داده شده است.پالمر طی بیانیه ای گفت: نکته جالب توجه این است که ما توانستیم با 95 درصد دقت میزان غمگین یا شاد بودن رنگ انتخابی را با میزان غمگین یا شاد بودن موسیقی پخش شده را پیش بینی کنیم.
نتایج این تحقیقات در مجله مقالات آکادمی ملی علوم منتشر شده است و می تواند برای درمانهای خلاقانه، تبلیغات و حتی ابزارهای پخش موسیقی به کار رود.

1-2.موسیقی و تاثیرات متفاوت آن بر انسان

رونالد هاس استاد دانشگاه موتسارت شهر سالزبورگ اتریش می گوید از طریق موسیقی می توان مصونیت انسان ها را در برابر بیماری ها تقویت کرد، دردها را کاهش داد و از بروز حوادث جلوگیری به عمل آورد. تحقیقاتی که وی انجام داده است نشان می دهد که باید به انواع موسیقی در درمان بیماری ها توجه شود.

1-3موسیقی شرق و درمان کوفتگی و سردرد

 آقای هاس در تحقیقی که انجام داده، به این نتیجه رسیده که براساس شواهد تجربی برخی از ملودهای قدیمی مشرق زمین برای از بین بردن سردردها و کوفتگی بدن موثر است. وی می گوید: حدود ۸۰۰ سال پس از میلاد مسیح، در برخی از مراکز درمانی مشرق زمین، از موسیقی برای درمان دردها استفاده می شده است.  در تحقیقی هم که دانشمندان آمریکایی انجام دادند مشخص شده است که مطالعه ، نواختن موسیقی و انجام بازی هایی مثل شطرنج با کاهش خطر ابتلا به آلزایمر در افراد مسن موثر است.

1-4به هنگام گرفتن رگ گیری کودک موسیقی فراموش نشود

نتایج تحقیقی که در خرم آباد انجام شده هم نشان میدهد که استفاده از موسیقی های مخصوص کودکان باعث انحراف ذهن آنان نسبت به درد ناشی از اقدامات تهاجمی کوتاه مدت مثل رگ گیری می شود. “رگ گیری” یکی از شایعترین اقدامات دردناک پزشکی است و به صورت مکرر بعنوان لازمه و مقدمه تشخیص یا درمان بیماریها مورد استفاده قرار می گیرد. این تحقیق که بر روی ۳۰ کودک شش تا ۱۲ ساله مبتلا به تالاسمی در بیمارستان شهید مدنی خرم آباد انجام شده، نشان می دهد که شدت درد رگ گیری در کودکانی که فکرشان در زمان رگ گیری به سمت موسیقی کودکان معطوف شده به طور معنی داری کمتر از سایر روشها بوده است.

1-5موسیقی و افزایش توان یادگیری

محققان هنگ کنگی هم با مطالعه ای به مقایسه کودکانی که تحت آموزش موسیقی قرار داشتند با دیگر کودکان پرداختند و به این نتیجه رسیدند که کودکانی که در گذشته تحت آموزش موسیقی قرار گرفته بودند حافظه شفاهی بسیار قوی تری دارند و می توانند لغات بیشتری را از فهرست خوانده شده به یاد بیاورند و در هر سنجش، بهتر از سنجش قبل عمل می کنند. همین محققان روانشناس هنگ کنگی عقیده دارند آموزش موسیقی نیم کره چپ مغز را تحریک میکند و یادگیری شفاهی نیز توسط همین قسمت از مغز انسان کنترل می شود. مطالعات بعدی این محققان نشان داد بهبود حافظه انسان با ادامه یادگیری موسیقی، ادامه پیدا می کند و با توقف آموزش موسیقی متوقف می شود.

1-6موسیقی هوش و عواطف روحی افراد را تقویت می کند

یک محقق علوم پزشکی دانشگاه تبریز هم می گوید که موسیقی، دقت، هوش، حس مشاهده، استنباط و عواطف روحی انسان را تقویت می کند. کبری پرون می گوید، تحقیقاتی که در بخش مراقبت های ویژه انجام گرفته نشان می دهد که موسیقی به میزان قابل توجهی در تسکین وتقلیل وضعیت بحرانی بیمارانی که در بخش آی سی یو بستری بوده اند، تاثیر داشته است. سامانه اعصاب انسان به محرک های موزیکال پاسخ مثبت می دهد و عملا موسیقی در تغییر حالت بیماران موثر است. وی افزود، استفاده از موسیقی باعث آرامش روحی، بهبود وضعیت ذهنی ، کاهش اثرات استرس های وارده می شود و به افراد در برقراری ارتباط، اتحاد و تطابق کمک می کند.

2.شخصیت شناسی از روی موسیقی مورد علاقه

محققان می گویند موسیقی مورد علاقه هم می تواند راز شخصیت آدم ها را برملا کند. آنها با بررسی های مختلفی دریافتند که علاقه آدم ها به سبک خاصی از موسیقی، می تواند ویژگی های شخصیتی شان را هم آشکار کند.اگر دوست دارید با فردی متفکر، باسواد و صلح دوست ارتباط برقرار کنید، بهتر است در میان طرفداران موسیقی جاز جست وجو کنید. بررسی ها می گوید هواداران این موسیقی، آدم های آزادی خواهی هستند که در عین گرایش های روشنفکری شان، دوست داشتنی و خونگرم هم هستند. جازدوست ها، آدم های خلاقی هستند که همیشه ایده های تازه ای برای بهتر کردن زندگی و شرایط شان در ذهن دارند.

بررسی ها می گوید طرفداران کلاسیک ضریب هوشی بالاتری نسبت به آدم های عادی دارند. برخی بررسی ها هم ادعا می کنند که هواداران موسیقی کلاسیک آدم هایی خجالتی و تاحدودی درونگرا هستند. همین خصلت کلاسیک باز هاست که باعث می شود تمایل چندانی به حضور در اجتماع نداشته باشند و بیشتر از آدم های دیگر در لاک خودشان هستند اما گمان نکنید که در برخورد با این آدم های پیچیده، شما پیروز میدان می شوید؛ زیرا این افراد در عین انزواطلبی شان، آدم های با اعتمادبه نفسی هم هستند و به راحتی در بحث ها کوتاه نمی آیند. آنها به عقایدشان باور دارند و شاید سخت تر از آدم های دیگر بتوانید برای تغییر کردن قانع شان کنید.

اگر با فردی روبه رو هستید که هوادار آلبوم های موسیقی آرامش است یا از شنیدن ترانه های شاد و ریتمیک لذت می برد، باید نگرانی تان کمتر باشد. این افراد آدم های رکی هستند که افکار شان را به سادگی به زبان می آورند. شما می توانید آنها را از روی گفته های شان بشناسید و چندان نگران مخفی کار بودن شان نباشید. طرفداران موسیقی شیش و هشت، خلاق و اجتماعی اند و می توانند همراه خوبی برای روزهای شادی شما باشند.

کسانی که عاشق موسیقی فولکلور یا موسیقی های پرفروش روز هستند، آدم های سنتی و صاف و ساده ای اند که می توانید روی صداقتشان حساب کنید. البته محافظه کاری هم یکی دیگر از ویژگی های این آدم هاست و شاید آنها به سادگی سفره دل شان را برای تان باز نکنند. اگر فرد مقابل شما طرفدار موسیقی فولکلور است، بدانید که بیهوده از موضوعات مختلف بحران نمی سازد و زندگی را آسان می گیرد. دوستداران موسیقی فولکلور، آدم های سختکوشی هستند که در عین سادگی شان، از بودن در میان دیگران هم لذت می برند اما طرفداران پاپ هم که در این گروه قرار می گیرند، گرچه اعتماد به نفس بالایی دارند اما چندان خلاق نیستند. آنها زندگی را سخت نمی گیرند و آسان از کنار موضوعات ناخوشایند می گذرند.

درحالی که تصور می شود موسیقی های هیجانی مثل راک توان فعالیت را در ورزشکاران بالا می برد، اما پژوهشگران می گویند که بالا رفتن توانایی با کمک موسیقی، تنها در مورد وزنه برداران صدق می کند اما دوندگان نمی توانند از این موسیقی ها کمک بگیرند؛ زیرا مطالعات نشان داده موسیقی های هیجانی در سرعت و توانایی دویدن آنها در یک مسیر طولانی تر تاثیری ندارد.

بسیاری از والدین، نگران این هستند که فرزند شان با گوش دادن موسیقی رپ یا متال به فساد کشیده شود. آنها گمان می کنند که هواداران این موسیقی ها به افرادی خشن تبدیل می شوند و بیماری های روحی زندگی شان را از هم می پاشد اما محققان، هیچ ارتباط مستقیمی میان موسیقی رپ و متال و این مشکلات پیدا نکرده اند. آنها می گویند برعکس این تصور، طرفداران این موسیقی ها اغلب افرادی ترسو و خجالتی هستند و چندان میانه ای با رفتارهای خشن ندارند اما راحت بودن هم یکی دیگر از خصوصیات طرفداران این موسیقی است و اگر دوست دارید  دوستتان فرد با جذبه ای باشد که از قانون های اجتماعی پیروی کند، بهتر است دور این گروه را خط بکشید. اگر هم فرد اجتماعی ای هستید، باید مراقب باشید! زیرا هواداران موسیقی های متال، برعکس رپر ها علاقه چندانی به حضور در اجتماع ندارند و ممکن است با گوشه گیری شان شما را آزار دهند.

اگر دوست شما طرفدار موسیقی دراماتیک یا اپراست، مراقب باشید. این هنردوستان ناامید، بیشتر از دیگران دچار یأس فلسفی می شوند و میل به خودکشی برای رهایی از تنش های خانوادگی در آنها بیشتر از آدم های دیگر است اما اپرا دوست ها ویژگی های مثبت زیادی دارند که می توانند به خاطر شان شما را تحت تاثیر قرار دهند، زیرا آنها باوقار، خلاق و با اعتماد به نفس اند و قانع کردن شما برای شان کار سختی نیست.

اگر شما دوست دارید هنگام درس خواندن یا کار کردن موسیقی گوش کنید، احتمالا فرد اجتماعی و برونگرایی هستید. بررسی ها می گوید موسیقی به پس زمینه آدم های اجتماعی برای بهتر تمرکز کردن کمک می کند اما در مقابل، توان تمرکز کردن را از آدم های درونگرا می گیرد. پس اگر می خواهید فرد مقابل تان را بهتر بشناسید، به اینکه آیا در زمان کار موسیقی گوش می کند یا نه هم توجه کنید.

2-1 طبقه بندي تم هاي موسيقي :

  • تم هاي شيدايي                                                        :
    واژه شيدا در روانشناسي معرف سرخوشي و شور و نشاط بيش از حد است . سر خوشي ، هيجان بخشي احساس مدهوشي از خصوصيات تم ها شيدايي است. جنبه مدهوشي و جذبه آن آرام بخش افراد بي قرار و شيداست . از تم هاي شيدايي مي توان براي تحريک خلق هاي خموده استفاده کرد. 
  • تم هاي حزين                                                            :
    لحن تم هاي حزين غم انگيز است و شکوه و شکايت دارد و در شنونده احساس ناکامي را تداعي مي کند . اين تم ها بر انتقال دهنده هاي عصبي افراد مستعد تاثير مي کند و باعث کاهش ترشح واسطه هاي شيميايي در مغز شده که در نتيجه انباشته شدن اين عناصر حياتي ، حزن و اندوه احساس مي گردد.
  •  تم هاي هيجاني                     :
    هيجان ، واکنش انفعالي ، شديد و فوري است که غالبا با تظاهرات بارز اعصاب خودکار و واکنشهاي فيزيولوژيک توام است و ميل به جنبش و حرکت را به وجود مي آورد . از تم هاي هيجاني مي توان با ايجاد انرژي رواني ، رغبت و انگيزه در کاهش حالات افسردگي و غمگيني بهره جست.
  • تم هاي شاد و فرحبخش                                                                                            :
    تم هايي هستند که شادماني و نشاط را توام با آرامش و متانت منتقل مي سازند . اين تم ها باعث انبساط خاطر و سرزندگي مي شوند . تم هاي فرحبخش احساس سرزندگي و شادماني را براي کار و فعاليت افزايش مي دهند . براي تقويت روحيه افراد يک اجتماع و سرزندگي و نشاط آنها مخصوصا کودکان و نوجوانان تم هاي شاد و فرحبخش بسيار مفيد و سازنده هستند .
  •  تم هاي آرامبخش                                                                           :
    تم هاي مطبوعي هستند که نه تحريک کننده ، نه غم انگيز ، نه هيجاني و نه وجد آورند . متن ملايم و يکنواخت ارتعاشات آنها احساس آرامش را منتقل مي کند . تم هاي آرامبخش به خاطر ريتم ملايم در فواصل وسيع و ارتعاشات موافق آن با استعداد مغز باعث احساس ملايمت و آرامش مي شود

3.موسیقی و تاثیر آن بر کودکان

دكتر لامونت می گوید: هر نوع موسیقی كه خودتان دوست دارید، قابل اجرا است و می توانید از آن نیز برای جنین و یا كودك خود استفاده كنید ولی ترجیحاً آرامش بخش باشد. لازم به ذكر است، فركانس های بم و باس بهتر می توانند در مایع درون رحم به حركت درآیند و برای جنین قابل شنیدن باشند.درآزمایشهای انجام شده روی یك خواننده اپرا به نام كاترین سنگلتن اپرا، مشخص شد ضربان قلب كودك را تغییر می دهد واین امر زمانی كه تنالیته و ریتم موسیقی عوض می شود، كاملاً محسوس است. لذا استفاده از موسیقی های كلاسیك بخصوص موسیقی موتسارت تأثیر بسزایی بر كودك وجنین دارد.یك خواننده پاپ اعتقاد دارد موسیقی را كه درزمان بارداری همسرش برای پسرشان اجرا كرده است، ماهها بعد از فراغت همسر از زایمان برفرزندشان تأثیرگذارده است.

او می گوید: قبل از آنكه پسرمان متولد شود ، بارها از یك موسیقی مشخص استفاده كردم. بعدها زمانی كه كودكمان ۴ ماهه شد، هنگامی كه گریه می كرد، با گوش دادن وشنیدن این آهنگ لبخند می زد وساكت می شد .«دكتر لامونت عقیده دارد؛اگر درسه ماه آخر بارداری از یك موسیقی مشخص «ترجیحاً كلاسیك» برای جنین استفاده شود، او دریك سالگی با شنیدن آن واكنش نشان می دهد و موسیقی را درك می كند. به عقیده كاترین سنگلتن تأثیر موسیقی كه كودك در رحم مادر خود بارها گوش می دهد حتی بیش از ۱۲ماه است.

همانطور كه گفته شد آرامش و موسیقی كلاسیك در روحیه كودك و جنین تأثیر مثبت بیشتری دارد، تا یك موسیقی پر تلاطم و خشن اگر چه انواع مختلف موسیقی بر روی كودكان تأثیر خاص خود را می گذارد، در مورد ریتم موسیقی باید بگوییم كه ما می توانیم از برخی از موسیقی‌های راك یا پاپ و یا جاز كه با ریتم كلاسیك همگام باشند نیز استفاده كنیم.

بررسی ها نشان می دهد که گوش دادن به موسیقی های خاص و شاد بدون کلام به تعادل روحی و عاطفی کودکان کمک می کند . در ضمن لذت بردن از موسیقی باعث افزایش روحیه و سرحال شدن کودکان و افزایش کوتاه مدت توانایی های آنها می شود .همچنین به گفته محققان نوع موسیقی که گوش داده می شود باید مورد پسند فردی که گوش می دهد باشد تا بتواند بر روحیه وی تاثیر مثبت بگذارد . با این وجود بهتر است از موسیقی هایی با نت مشخص و منظم استفاده شود.
موسیقی درمانی بر رفتارهای کودکان تاثیر بسیار مثبتی دارد و با ایجاد یک سری تجربیات موسیقي در تسهیل گسترش ارتباطات کودکان ، احساسات اجتماعی ، اعصاب و افزایش هوش آنها بسیار موثر است .موسیقی درمانی می تواند کیفیت زندگی کودک را در عرصه های مختلف بالا ببرد ، نظیر ارتباط کودک با کودک دیگر ، کودک و خانواده ، ارتباط کودک و پزشک درمانگر یا معلم ، وغیره  بیشترین تاثیر این روش درمانی هنگامی است که کودک اجازه می یابد تا خود لذت اجرای موسیقی را تجربه کند .موسیقی در عین تهییج کنندگی می تواند آرامش دهنده نیز باشد .ثابت شده است که موسیقی می تواند میزان تحمل درد در کودکان را به هنگام بیماری یا موقعیت های شامل استرس افزایش دهد .موسیقی می تواند مشوق اجتماعی تر شدن کودکان شود و توانایی آنها را در نشان دادن نظرات و احساسات و نیز برقراری ارتباط با دیگران افزایش دهد .

4.نقش موسیقی در زندگی افراد

همانگونه كه مي دانيد، از بدو خلقت انسان، نيازهاي متنوعي(اعم از جسمي و رواني) با او همراه بوده كه براي برآورده ساختن اين نيازها سازگاري با محيطش به ابزارهايي نياز داشته است.
هنر به عنوان يكي از وسايل اوليه ي سازگاري بشر در خدمت نيازهاي كمال جويي و زيبا طلبي و از طرف ديگر، آرامبخش ناراحتي ها و سختي هاي زندگي او بوده است. موسيقي شكلي از هنر است كه احساس، عاطفه، ادراك و شناخت انسان را بدون نياز به تكلم و زبان منتقل مي كند.
استفاده ي بشر از موسيقي، امري آسان و قابل دسترس بوده است، چون ريتم و ملودي، به عنوان دو ركن اساسي موسيقي، در سرشت انسان وجود داشته و از طرفي آواگري ها و حركات ريتميك نيز نيازي به تكلم نداشته است. از اين رو در بيشتر قبايل ابتدايي مراسم و آيين هاي مختلف موسيقيايي كه وسيله اي براي ابراز همبستگي جمعي و از بين بردن ترس ها و غم ها و ايجاد آرامش و شادي و اراده در بين افراد قبيله بوده برگزار مي شده است.
موسيقي زبان آرزوها، انتظار ها و عواطف بشري است و هر قوم و ملتي بر حسب ويژگي هاي عاطفي و فرهنگي خود، موسيقي خاصي دارد. با درك موسيقي، عواطف زيبا، همدردي و تفاهم بيشتر قلبي ميسر خواهد شد.

امروزه يكي از كاركردهاي مثبت موسيقي، كمك به درمان برخي آسيب هاي جسمي و رواني است. شايد تا كنون مطالبي در روزنامه ها، مجلات، محل كارتان يا در بين مردم درباره موسيقي درماني خوانده يا شنيده باشيد. از ابتداي تاريخ، بشر از موسيقي براي شفاي بيماران استفاده مي كرده است. براي مثال؛ ريتم طبل ها در مراسم شفابخش جادوگران و درمان گران نقش مهمي داشته است.

بر طبق تحقيقات مشابه ، موسيقي ممکن است تاثير منفي نيز داشته باشد بر حسب اينکه موسيقي را خوب يا بد گوش بدهيم ، مي تواند تاثير مثبت و يا مانند زهر در بدن عمل کند . مطالعاتي که در زمينه تاثير موسيقي بر رشد گياهان انجام شده ، نشان داده که براي مثال ، موسيقي راک ، رشد گياه را متوقف مي کند و بر عکس ، موسيقي کلاسيک ، باعث تسريع رشد گياه مي شود . به عنوان مثال در کشور هلند براي پرورش گل در زمان هاي خاصي از شب براي افزايش رشد گياهانشان از موسيقي آرام استفاده مي کنند.

بحث و نتيجه‌گيري

  1. 1.       نتایج تحقیقی جدید

نتایج تحقیقی تازه نشان داده که گوش دادن موزیک های غمگین منجر به بروز احساسات مثبت و خوشحال کننده در ما می شود. اگر این نتیجه صحیح باشد با کلیه تصوراتی که تا به حال در خصوص گوش کردن موسیقی های غمزده داشته ایم متفاوت خواهد بود.

نتیجه این تحقیق در نشریه PLOS ONE منتشر شده است. در این تحقیق که در دانشگاه برلین انجام شده از ۷۲۲ نفر در سراسر جهان نظرسنجی ای انجام شده است. در بخشی از این نظرسنجی از شرکت کنندگان خواسته شده که به موزیکی غمگین گوش کننده و پس از آن اثرات مثبت در روحیه این افراد مشاهده شده است.در نتیجه گیری این تحقیق آمده که به نظر می رسد تاثیر موزیک های غمگین روی ما بروز احساسات مثبت از طریق تنظیم خلق و خوی منفی مان است.

به زبان دیگر، بر اساس این تحقیق، موزیک های غمگین مجموعه ای پیچیده اما مثبت از احساسات ما را برانگیخته می کنند. اغلب شرکت کنندگان در این تحقیق گفته اند که موزیک های غمگین خاطراتی خاص یا خوش را در زمان و مکانی خاص برای آنها زنده کرده اند. همچنین برخی از آنها از اینکه احساسات مثبت و آرامش بیشتری به واسطه گوش دادن به این موسیقی ها در آنها برانگیخته شده، شگفت زده شده اند. و حداقل سه نفر از این افراد اعلام کرده اند که تمامی این احساسات را با شنیدن مجدد این موزیک ها حس کرده اند.نگارندگان این تحقیق نتیجه گرفته اند که این سبک موسیقی می تواند به ما در کار کردن روی برخی مشکلات خاص روحی کمک کند، چرا که تاثیر موسیقی روی تصورات و احساسات ما بسیار عمیق به نظر می رسد.

همچنین در این تحقیق بر روی نقشی که موزیک‌درمانی می تواند بر روی بهبود احساسات و بروز احساسات مثبت بیشتر در ما داشته باشد نیز بحث شده. با نتیجه این بررسی می توان بر روی کسانی که از ناپایداری احساسی رنج می برند، با استفاده از سبک های خاصی از موسیقی احساسات مثبت بیشتری القا کرد. موزیک برای این افراد می تواند نقشی درمانگر و تثبیت کننده برای احساساتشان بازی کند.بنابراین دفعه بعد که شما در زندگی با موقعیتی ناراحت کننده مواجه شدید، شاید گوش دادن یک موزیک غمگین یا نه‌چندان شاد مانند Moonlight Sonata از بتهوون )که مورد علاقه شرکت کنندگان این تحقیق نیز بوده) بتواند حال شما را نیز تا حدودی بهبود بخشد.

  1. نتیجه

حواس وسيله ارتباط آدمي با عالم خارج است . اصوات موسيقي از طريق گوش به مغز مي رسد و حواس و عواطف را تحريک مي کند و با ايجاد انرژي موجب انگيزه و فعاليت مي شوند . نغمه هاي موسيقي بر حسب ترکيب فواصل و ريتم داراي ارتعاشات خاصي هستند که با تحريکات ارتعاشات سلول هاي عصبي ، احساس و انگيزه اي را تقويت و يا منتقل مي سازد .

بطور کلي عمدتاً بيماري هايي که به نحوي با مسائل رواني فرد در ارتباط هستند يا حالات رواني مي تواند نقش موثري در بهبود آنها داشته باشند ، در پاسخ مثبت به موسيقي درماني شناخته شده هستند . همچنين بيماري هاي جسمي که منشأ رواني دارند با اين روش بهبود پيدا مي کنند. امروزه در خيلي از امکانات روان درماني موسيقي درماني به عنوان بخشي از آنها مورد استفاده قرار مي گيرد.

منابع

  1. Rauscher, Frances H.; Shaw, Gordon L.; Ky, Catherine N. (1993). “Music and spatial task performance” (PDF). Nature 365 (6447): 611. doi:10.1038/365611a0. PMID 8413624. 
  2. ^ Sorensen, Lars (19 November 2008). “Mozart on the Brain”. Retrieved 28 September 2014. 
  3. ^ Thompson, Billie M.; Andrews, Susan R. (2000). “An historical commentary on the physiological effects of music: Tomatis, Mozart and neuropsychology”. Integrative Physiological and Behavioral Science 35 (3): 174–188. doi:10.1007/BF02688778. PMID 11286370.
  4. Palmer, S. E., & Schloss, K. B. “Aesthetic Science of Color: WAVEs of Color, Culture, Music, and Emotion.” Colloquium presented at Institute of Personality and Social Research, University of California, Berkeley. April 1, 2009.


[1] Alfred Tomatis

[2] Dartmouth College

0 پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟
در گفتگو ها شرکت کنید.

دیدگاهتان را بنویسید