آکوردئون، ساز دهنی،ملودیکا

آکوردئون

سازی است بادی و زبانه ای ، با زبانه های آزاد و فلزی که در داخل ساز قرار گرفته اند. این ساز متشکل است از یک ” دم ” ( به شکل فانوس ) و دو سطح مورب . در پشت ساز دو تسمه الصاق شده که نوازنده آن ها را به شانه هایش می اندازد و ساز را جلوی سینه و شکم خود آویزان می کند . بر سطح موربی که هنگام  نواختن سمت راست قرار می گیرد ، شستی ها قرار دارند و نوازنده با دست راست آنها را می نوازد و با دست چپ دگمه هایی را که در سطح مورب سمت چپ تعبیه شده اند ، فشار می دهد . این دگمه ها هر یک ، دو یا چند صدای همزمان حاصل می کند ( نت های باس یا آکورد توسط این دگمه ها اجرا می شوند . )

هر شستی به یک زبانه مربوط است . نوازنده آکوردئون برای تولید فشار هوا فانوس را باز و بسته می کند . در انتهای شستی ها چند دگمه دیگر نیز هست که به کمک آنها زنگ صدا تغییر می کند .

وسعت صدا _ در این ساز بستگی به تعداد شستی ها ، و به عبارت دیگر ، به بزرگی و کوچکی آکوردئون دارد . بزرگ ترین وسعت آکوردئون سه اکتاو و اندی است . نت این ساز را معمولا بر روی یک حامل ، با کلید سل می نویسند و آکوردها را با حروف الفبایی زیر ملودی ذکر می کنند . شستی های این ساز مانند شستی های پیانو _ مرکب از شستی های سیاه و سفید و با همان ترتیب ، تنظیم شده اند .

ساز دهنی

سازی است نسبته کوچک ، از دسته سازهای بادی _ با زبانه های آزاد . هوا به یاری دمیدن نوازنده از راه سوراخ هایی که جلوی ساز وجود دارد به زبانه ها می رسد و آنها را به ارتعاش وادار می کند . تعداد اصوات وسعت صدای ساز دهنی ، کاملا بستگی به بزرگی و کوچکی آن دارد ؛ این وسعت معمولا یک تا دو اکتاو ، با فواصل کروماتیک معتدل است . در سازهای کوچک تر معمولی وقتی نوازنده در آن می دمد ، اصوات طبیعی نت ها ، و وقتی هوا را می کشد ، اصوات کروماتیک بینا بینی حاصل می شوند ، در حالی که در برخی انواع بزرگ تر ساز ،در کنار سمت آن دگمه ای هست که با فشار آن تمام صداها نیم پرده کروماتیک بالا می رود.

ملودیکا

این ساز عبارت است از یک جعبه دراز که روی آن یک سری شستی ( دو تا دو و نیم اکتاو ) قرار گرفته ، مانند  شستی های پیانو و در داخل آن در مقابل هر شستی یک زبانه قرار دارد ، عرض جعبه برابر طول شستی ها است .

در برخی انواع ساز ، در انتهای بالایی جعبه قسمت دهانی قرار گرفته که نوازنده در آن می دمد و در بعضی دیگر ، از این انتها لوله ای خارج شده و سر آن در هان نوازنده قرار می گیرد .

وسعت صدای ساز بستگی به تعداد شستی ها دارد . ساختمان زبانه های آن شبیه به زبانه های آکوردئون است .