نگاهی به زندگی و آثار آهنگسا‍زان گیتار کلاسیک از رنسانس تا معاصر (قسمت نهم)

*مانوئل پونس     manuel ponce  1882-1948

پیانیست و آهنگساز برجسته ی مکزیک در قرن 20 است . آهنگساز ، آموزگار و پژوهشگر علاقمند به موسیقی مکزیک ، صحنه های کنسرت رابا سنن فراموش شده و آوازها ی و آوازهای عامیانه و فولکلور مکزیک پیوند داده است . وی در ایالت زاکاتکاس دیده به جهان گشود . وی دوره های مقدماتی آموزش موسیقی را نزد خواهرش گذراند و مدتی نیز در گروه کر کودکان در معبد سان دیگو آواز می خواند . در سن 5 سالگی پس از بهبودی از بیماری سرخک ، نخستین آهنگ خود را با عنوان ” رقص سرخک ” تصنیف کرد و در سن 12 سالگی به سمت نوازنده ی ارگ در کلیسای آگاس کالینتس منصوب شد . در سال 1906 به برلین سفر کرد تا نوازندگی پیانو را نزد مارتین کراس ، که شاگرد فرانتس لیست بود ، بیاموزد .

وی در سال 1914 تعدادی از تصنیفات آوازی خود از جمله estrellita  راکه بعدها یکی از محبوب ترین ملودی ها ی جهان شد ، منتشر کرد . وی چند سال بعد ، این آواز زیبا را برای گیتار تنظیم و به شاگرد خود سیلوا اهدا نمود ( به گفته ی سگوویا، پونس عملا این قطعه را در حدود سال 1900 یعنی هنگامی که 12 ساله بود ، تصنیف کرد اما به دلیل عدم وجود قانون کپی رایت ، هرگز حق الا متیازی برای تصنیف آن دریافت نکرد . ) پونس به عنوان یک منتقد موسیقی در سال 1923 ، بر اجرای نخستین کنسرت آندره سگوویا در مکزیکو سیتی نقد نوشت . پونس به خاطر سگوویا allegretto , quasi serenata  را تصنیف کرد که این قطعه بعدا سومین موومان Mexican sonata  را تشکیل داد . وی در سال 1925 ، در سن 43 سالگی پل دوکاس – دوست نزدیک دبوسی – شرکت کرد . پونس هم چنان به تصنیف موسیقی برای گیتار نیز ادامه می داد . dos vinetas  و seis preludios cortos   از آخرین تصنیفات وی محسوب می شوند . piano concerto   نشان دهنده ی ستایش از موسیقی شوپن و  sonata romantic برای گیتار ، بیان گر تجلیل از خاطره ی شوبرت است . وی هم چنین نخستین آهنگسازی است که موسیقی فولکلور مکزیک را به جهان شناسانده است . پونس قبل از مرگش ، جایزه علم و هنر ملی را دریافت کرد .

*خواکین تورینا   Joaquin turina 1882-1949

پیانیست و آهنگساز بزرگ اسپانیا در 9 دسامبر 1882 در شهر سویا ، در یک خانواده ی نسبتا مرفه دیده به جهان گشود و در یک محیط پر هیجان موسیقایی بزرگ شد . وی در سن 4 سالگی با استعداد فطری شگرفی که در نوازندگی آکاردئون از خود نشان داد ، همگان را شگفت زده کرد . تورینا در سال 1894 ، فراگیری هارمونی و کنترپوان را در شهر سویا آغاز کرد و اندکی پس از آن شروع به تصنیف قطعات کوتاه نمود . وی در پاریس با راول و دبوسی دیدار کرد و با آلبنیز و فایا نیز دوست شد . وی آهنگساز پر کاری بود . بین آثار وی میتوان از دو اپرا با عنوان margot (1914) و jardin de oriente  (1923) نام برد . وی همچنین تعدادی آواز ، آثاری برای گیتار و حجم عظیمی از آثار پیانویی را تصنیف کرده است . قطعاتی که وی برای گیتار نوشته است بخش قابل توجهی از رپرتوار گیتار کلاسیک را تشکیل می دهد . تورینا در 14 ژانویه 1949 در مادرید درگذشت .

*آگوستین باریوس    agustin barrios 1885-1944

گیتاریست و آهنگساز بزرگ اهل پراگوئه ، در 5 می سال 1885 در سان خوان باتیستا دیده  به جهان گشود . وی به دو زبان اسپانیایی و گارانی ( زبان رایج در شرق کشور پاراگوئه ) صحبت می کرد و توانایی خواندن سه زبان دیگر ( انگلیسی ، فرانسه و آلمانی ) را نیز داشت . قطعه  la  cathedral  که با الهام از آثار باخ در سال 1921 نوشته شده است ، قوی ترین اثر وی محسوب شده و حتی توسط سگوویا ، که ظاهرا توجه چندانی به تصنیفات او نداشت ، مورد تایید قرار گرفته است . باریوس در اسل 1944 در شهر سان سالوادور درگذشت و در همان شهر به خاک سپرده شد . آثار وی به عنوان بخشی از برجسته ترین آثار موجود در رپرتوار گیتار کلاسیک ، توسط جان ویلیامز و سایر نوازندگان برجسته مورد حمایت قرار گرفته است . جان ویلیامز در مورد باریوس می گوید : ” او به عنوان یک گیتاریست و آهنگساز بهتر از خیلی های دیگر است . ” از این رو من فکر می کنم او آهنگسازی برجسته تر از سور ، جولیانی و نیز ویلالوبس است .” این اظهار نظر در مورد سور و جولیانی به شدت بحث برانگیز است و باید آن را صرفا نشانه ای از هواداری افراطی جان ویلیامز از باریوس دانست . موسیقی فولک پاراگوئه ( شامل پولکا ، والس و زامبا ) زمینه را برای آشنایی اولیه ی باریوس جوان با موسیقی فراهم کرده است . باریوس تحت تاثیر استاد جدید خود به مطالعه و اجرای آثار تارگا ، ویناس ، سور و آگوادو پرداخت . آثار باریوس را می توان در سه گروه اساسی طبفه بندی کرد : 1. فولکور 2. تقلیدی 3. مذهبی .

*امیلیو پوخول     Emilio pujol (1886-1980)

نوازنده ، معلم گیتار ، آهنگساز و موسیقی شناس برجسته ی قرن 20 ، در سال  در  1886 در دهکده ای کوچک واقع در حومه ی شهر لریدای اسپانیا متولد شد . وی در سن 15 سالگی فراگیری موسیقی را در کنسرواتوار بارسلونا ، نزد فرانسیسکو تارگا ، آغاز کرد . در این ایام ، میگوئل لوبت – نوازنده ی  چیره دست گیتار – در آغاز راه خود بود و در خارج از شهر بارسلونا اقامت داشت . تنها مانع بزرگ وی در سفرهایی که به منظور اجرای کنسرت انجام می داد ، ازدواج با ماتیلدا کوئرواس – خواننده و گیتاریست اسپانیایی – در پاریس و انجام تحقیقات تاریخی در خصوص پیشینه ی گیتار بود . پوخول در سال 1946 آموزش گیتار را در کنسرواتوار موسیقی لیبسون آغاز کرد و تا سال 1969 ادامه داد . این آموزش ها شاید نخستین نمونه ی  آموزش های گیتار در یک موسسه ی آکادمیک محسوب می شد . وی طی این دوره ، مستر کلاس هایی رانیز برگزار کرد . ( در سال 1953 نیز از آندره سگوویا برای برگزاری کلاس در آکادمی چگیانا دعوت به عمل آورد . ) و در جشنواره های گیتار به داوری پرداخت . پوخول در آغاز تابستان 1965 ، دوره های آموزش بین المللی گیتار ، لوت و ویهوئلا را در شهر لریدای اسپانیا برگزار کرد . سخنان پوخول در مورد مکتب گیتار تارگا ، در مورد روحیه ی خود او نیز صادق است که ” مدام تلاش می کرد تمام مشکلاتی را که از عوامل گوناگون مربوط به اجرای یک اثر ، یعنی ساز ، دست ها و روحیه ناشی می شد ، حل کند . “

*هیتور ویلا لوبوس  heitor villa lobos  1887-1959

آهنگساز و گیتاریست برجستهی برزیل ، در 5 مارس 1887 در ریو دوژانیرو متولد شد .  وی در سال 1900 اولین اثر خود را برای گیتار با عنوان panqueca  تصنیف کرد و آن را به مادرش اهدا نمود . از سال 1912 تا 1923 ، suite popular brezilienne  را که شامل 5 قطعه بود برای گیتار تصنیف کرد . وی در 12 نوامبر با لوسیلیا ازدواج کرد و در 29 ژانویه 1915 نخستین کنسرت خود را به عنوان یک آهنگساز برگزار کرد . در سال 1917 با آرتور روبنشتاین و داریوس میلهاد آشنا شد و در سال 1918 قطعه ی a prole de bebe no 1 را برای پیانو تصنیف کرد . و در سال 1940 ، 5 پرلود را برای گیتار تصنیف کرد . و در سال 1945 برای فیلم های هالیوود موسیقی متن ساخت . وی در  17  نوامبر 1959 در سن 72 سالگی در شهر ریودوژانیرو درگذشت.